Inleiding Het licht in deze donkere dagen van december is, om goed te
kunnen fotograferen, niet echt ideaal. Maar we hadden er zin in. Samen met Mick Hoff heb
ik de camera ter hand genomen om foto's te gaan maken van locaties in Amsterdam waar de
echte Amsterdamse School nog te vinden is.
Wooncomplex De Dageraad
We togen als eerste naar Oud Zuid ten noorden van het Amstelkanaal tussen het Henriëtte
Ronnerplein en het Thérèse Schwartzeplein. Dit project bestaat uit twee grote
woonblokken. De blokken aan weerszijden van de P.L. Takstraat zijn gespiegeld ten opzichte
van elkaar. Er waren bij de oplevering 294 woningen en 6 winkels gerealiseerd. Met zijn
kenmerkende vormgeving met golvende bakstenen gevels en daken en horizontale raamstroken
is dit woningbouwcomplex één van de hoogtepunten van de Amsterdamse School. In de jaren
tachtig van de vorige eeuw zijn de woningen gerenoveerd. Hierbij zijn de plattegronden van
de woningen gewijzigd.
Architecten waren: Michel de Klerk en Pieter Lodewijk Kramer. Hun opdrachtgever was de
socialistische woningbouwvereniging De Dageraad. Realisatie: 1920-1923.
Het dorps aandoende Coöperatiehof (1925-1927) is eveneens van de hand van Michel de
Klerk.
Wooncomplex Het Schip
Vervolgens hebben een bezoek gebracht aan het westelijk stadsdeel. Het arbeiderspaleis het
Schip genaamd is gelegen tussen de Zaanstraat, Hembrugstraat, Oostzaanstraat en het
Spaarndammerplantsoen. Dit onregelmatige driehoekig bouwblok maakt deel uit van een
ontwerp van Michel de Klerk van in totaal drie bouwblokken. In het blok zijn behalve 102
woningen ook een postkantoor, een verenigingsgebouw en een schoolgebouw opgenomen. Het
gebouw kreeg door zijn vorm de bijnaam het Schip. In het postkantoor is tegenwoordig
museum Het Schip gehuisvest.
Het blok van vier verdiepingen heeft portiekontsluiting. Kenmerkend voor het gebouw is de
expressieve vormgeving van rode baksteen en dakpannen. Aan de Hembrugstraat heeft het
gebouw een opvallende zwaardvormige toren. Deze toren louter ter opsiering. Aan de
Oostzaanstraat is een bestaand schoolgebouw opgenomen in het bouwblok, waarbij de school
naar ontwerp van de Klerk later is uitgebreid met twee lokalen (1924-25). Het bouwblok
heeft een openbaar binnenterrein. Het binnenterrein kan bekeken worden via een doorgang
aan de Oostzaanstraat. Realisatie: 1917-1921.
Museum Het Schip (website www.hetschip.nl)
is gevestigd in het gerestaureerde postkantoor van het gelijknamige wooncomplex.
Naast de museumruimte met informatie over de geschiedenis van het gebouw en de Amsterdamse
School is er sinds 2004 ook een museumwoning te bezichtigen die een indruk geeft van hoe
de arbeiders hier in de jaren 20 woonden. In 2005 werd een lunchroom geopend in een
voormalige winkel. Hier is tevens een fototentoonstelling van gebouwen in de Amsterdamse
School.
Voorts is er een collectie straatmeubilair in de stijl van de Amsterdamse School te
bezichtigen.
Een bezoek meer dan waard dus.
Naar onze fotopresentatie
>>
Jos Wiersema - Mick Hoff |