Het andere gezicht van Zuid . . . .

Terug naar de vorige pagina <<

 

HET ANDERE GEZICHT   door: Paul Gellings en Jos Wiersema

Wie aan Plan Zuid en in het bijzonder aan de Rivierenbuurt denkt, zal allereerst het grote aantal gesloten woonblokken voor zich zien.
Voor ons geestesoog tekenen ze zich af, die statige, een tikje sombere gevels met hun trapportalen en hun torens van erkers langs de brede boulevards en de smallere zijstraten die daadwerkelijk - soms met de tramrails mee - als rivieren door de buurt meanderen.
Maar dit Zuid heeft ook een ander gezicht dan deze afgeleiden van de Amsterdamse School, waarvan de Wolkenkrabber op het Victorieplein natuurlijk het meest markante voorbeeld is. Zo is er het totaal anders ogende, grijze legostadje, achter de 'vestingmuren' langs de Kennedylaan. Ook naoorlogse, hoge gebouwen, waaronder - ik doe even een greep - het Okurahotel en de Rembrandttoren , geven onze buurt op harmonieuze wijze een gevarieerd aanzien.
Overigens bestaat het andere gezicht al heel lang. De synagoge in de Lekstraat en de beroemde atelierwoningen in de Zomerdijkstraat kondigen weliswaar de moderne blokkenbouw uit de jaren veertig/vijftig aan - ze zijn er toch heus ruim vóór de oorlog neergezet. Kortom, reden genoeg voor Jos en ondergetekende om weer eens een wandeling door ons oude dorp te maken, het een en ander fotografisch vast te leggen en wat te mijmeren bij een beerenburgje in café Diva's, inmiddels onze vaste uitvalsbasis voor Zuidelijke Wandelwegactiviteiten.
Die wandeling had plaats op donderdag 17 februari 2005, een wat grijzige middag tussen winter en lente (het zou trouwens nog een keer echt winter worden, en wel in de eerste week van maart…) met precies het licht dat paste bij het 'andere' gezicht van de Rivierenbuurt. Wandelt u met ons mee?

Paul Gellings

interactieve routekaart; klik op punten op de kaart of de logootjes voor meer info


PRINT GEDETAILLEERDE ROUTEKAART

 

klik hier voor de printversie in Word-formaat

DE WANDELING IN BEELD

Foto: Jos Wiersema
(1)

Onze wandeling start op het Victorieplein. Aan de noordzijde staat een van de weinige sloop/nieuwbouw projecten van de Rivierenbuurt. U steekt de Rooseveltlaan over en gaat linksaf en loopt door de galerij van de Vrijheidslaan. Dan gaat u rechtsaf de Rijnstraat in.


(2)

Op deze plek stond tot 2004 de RK kerk Thomas van Aquino, het gezicht van de Rijnstraat. Nu is nieuwbouw verrezen in een architectuur die door Berlage geïnspireerd is. zie ook hier >>

Foto: Jos Wiersema
(3)

Via de Rijnstraat loopt u naar de Uiterwaardenstraat en kijkt vervolgens naar links. U ziet drie statige kantoortorens die aan de overzijde van de Amstel staan. De Rembrandttoren, Breintertoren en de Mondriaantoren.
Als eerste werd in 1994 de Rembrandttoren voltooid. Met zijn 35 verdiepingen en 149,85 meter hoogte is de toren het hoogste gebouw van Amsterdam. De Rembrandttoren heeft een grote invloed op het aanzicht van de stad. Het gebouw is van bijna elke locatie in de stad te zien. Vanaf het hoogste punt van de toren kunt u bij helder weer de contouren van de flats in Rotterdam zien.
Naast de Rembrandttoren zijn nog twee kantoortorens van 21 en 30 verdiepingen gebouwd. Ook deze torens zijn genoemd naar belangrijke Nederlandse schilders. Eind 2001 kwam de Mondriaantoren gereed en in 2002 de Breitnertoren.

Foto: Jos Wiersema
(4)

Dan gaat u rechtsaf de Uiterwaardenstraat in. Bij de Hunzestraat ziet u de voormalige N.H. kerk de Maranathakerk staan. De Maranathakerk is in 1999 verkocht aan de rooms-katholieke parochie van Thomas van Aquino. De oude Thomas van Aquinokerk uit 1926 aan de Rijnstraat is in april 2004 afgebroken. De hervormde gemeente is samen-op-weg gegaan met de gereformeerden en luthersen in de Maarten Lutherkerk in de Dintelstraat.

Foto: Jos Wiersema
(5)

U draait zich 180 graden om. Aan de overzijde van het grasveld ziet u het schoolgebouw van de voormalige Prof. Dr. J.H. Gunning Wzn school aan de Winterdijkstraat. Momenteel is er de Oecumenische basisschool voor speciaal onderwijs Meander in gevestigd.

Foto: Jos Wiersema
(6)

Aan de linker zijde van de Uiterwaardenstraat zit u de achterzijde van de atelierwoningen in de Zomerdijkstraat uit 1934. Op foto 5 ziet u de atelierzijde.
Het architectonisch ontwerp was van Piet Zanstra, Jan Giesen, Karel Sijmons. In 1990 is het gehele pand gerestaureerd.

De atelierwoningen hebben een staalskelet als draagconstructie. De kolommen zijn breedflensprofielen met evenwijdige flenzen. Om de brandveiligheid te vergroten zijn de kolommen omkleed met drijfsteen (een kunststeen bestaande uit een mengsel van puimsteenkorrels en kalk). De samengestelde liggers zijn in de wanden weggewerkt. Zij dragen zowel de vloeren als de wanden. De vloeren bestaan uit houten balken en vloerdelen, waaronder een kokosvezelplafond is gehangen. De scheidingswanden zijn, evenals de westgevel, als spouwmuren uitgevoerd, waarbij in de spouw de windverbanden zijn aangebracht. De binnenwanden en buitenspouwbladen zijn van drijfsteen, terwijl voor de buitenspouwbladen metselklinkers zijn gebruikt.
J. Oosterhof e.a., Bouwtechniek in Nederland, 1988.


Lees ook Atelierwoningen Zomerdijkstraat >>

Foto: Jos Wiersema
(7)

De voorzijde van de atelierwoningen aan de Zomerdijkstraat.

Foto: Jos Wiersema
(8)

Ga nu rechtsaf de Kinderdijkstraat in. Ter hoogte van de Lekstraat staat het gebouw van de voormalige synagoge naar ontwerp van de architect Abraham Elzas. (1907-1945)
De Lekstraat Synagoge heeft de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid: een strak gebouw met een licht interieur. In 2002 werd het gebouw aangewezen als rijksmonument. Het gebouw heeft ook dienst gedaan als verzetsmuseum. Momenteel is er het veilinghuis Glerum in gevestigd. Er zijn plannen om het gebouw weer geheel in de oorspronkelijke staat terug te brengen.
Op dinsdag 30 november 1937 werd om acht uur 's-avonds de nieuwe synagoge ingewijd.
Op de buitenmuur is in het Hebreeuws een tekst aangebracht: 'Dan zal ik temidden van de kinderen Israëls wonen en het volk Israël niet verlaten'.
Opperrabijn Sarlouis van de Nederlands Israëlitische Hoofdsynagoge leidt de dienst. Hij spreekt over Amsterdam als 'de stad waar geen geloofshaat heerst en waar nooit geloofshaat zal heersen'.


(9)

Steek de Rooseveltlaan even over en posteer u op de hoek met de Waalstraat. Als u in westelijke richting kijkt ziet u de bebouwing van de Zuidas boven de horizon verrijzen.

Foto: Jos Wiersema
(10)

Ga nu linksaf de Lekstraat in en bij de Waalstraat ook weer linksaf. U komt dan weer bij de Uiterwaardenstraat. Ga hier rechtsaf. Ongeveer 100 meter ziet u aan de rechterzijde dit contrast in architectuur.

Foto: Jos Wiersema
(11)

Loop verder de Uiterwaardenstraat door. Ter hoogte van de Bernissestraat is momenteel (okt. 2008) een bouwput te zien. Op het bord bij de bouwplek staat een afbeelding van de te verwachten nieuwbouw. Geheel in de trant van de Amsterdamse School? We zullen het gaan zien.

Foto: Jos Wiersema
(12)

Loop verder de Uiterwaardenstraat door en steek de Maasstraat over. U komt dan op het pleintje van de Dintelstraat waar de Evangelisch-Lutherse Maarten Lutherkerk (Arch. Jantzen, 1938) staat.

Foto: Jos Wiersema
(13)

Loop de Uiterwaardenstraat helemaal uit en ga bij de President Kennedylaan linksaf. U komt dan op het Europaplein waar de Nieuwe Rai gesitueerd is. Jaarlijks worden er rond de duizend evenementen georganiseerd in het RAI-complex. Dat zijn zowel eigen producties van de RAI als evenementen van derden onder het dak van de RAI. Al die beurzen, vergaderingen en theatervoorstellingen zijn elk jaar goed voor meer dan twee miljoen bezoekers. Op de foto van oktober 2008, de nieuwe Expofoyer, het Elicium, dat naar verwachting begin 2009 opgeleverd zal worden.

Foto: Jos Wiersema
(14)

Vanaf de President Kennedylaan gaat u rechtsaf en steekt de Rooseveltlaan over. U loopt door naar de Geulstraat. Hier gaat u rechtsaf. De derde zijstraat is de Dongestraat. Aan het einde van deze straat torent het 75 meter hoge Okura Hotel dat aan de Ferdinand Bolstraat 333 staat.
Een aardige wetenswaardigheid over dit gebouw:
Onder de luifel van het Okura Hotel in Amsterdam bevindt zich op 75 meter hoogte de grootste barometer van Nederland. Na zonsondergang kunnen alle Amsterdammers èn bezoekers feilloos zien wat voor weer het de volgende dag zal worden. Heeft de luifel van het hotel een blauwe kleur dan kunnen ze een zonnige dag verwachten. Is de luifel groen gekleurd dat is er slecht weer op komst. Bij wit licht zal het wisselvallig zijn. Alleen mensen die kleurenblind zijn, kunnen toch maar beter even het KNMI bellen.

Hier eindigt onze wandeling.

Omhoog

Terug naar de vorige pagina <<