Ingezonden door Ineke Eijkman - Meddens

Terug naar de vorige pagina <<

 

index ingezonden

Nederland

Pagina van Ineke Eijkman - Meddens

 



Uit: Leest vooral niet 'de Gil', verkrijgbaar aan alle kiosken. (wordt vervolgd)

De oorlog in een archiefdoos

Mijn vader was een ordelijk man, en als ik in 1998 zijn spullen opruim, komen er dus geen verrassingen voor de dag. In een oude Dorco-archiefdoos met het opschrift “1940-1945” zit de oorlog. Geen stoffige doos, want een oorlog komt altijd weer ter sprake. En wat zien we als de doos wordt geopend ? Veel oud papier, zoals distributiestamkaarten, bonkaarten, persoonsbewijzen,speciale legitimatiebewijzen en zo verder. Ook curieuze krantenknipsels, zoals een foto met onderschrift, dat meldt dat brandnetels à 15 ct p/kg worden verkocht. Verder een bericht over de verkoop van honden- en kattenvlees, waarbij men zich afvraagt, of de slacht wel hygiënisch en diervriendelijk verloopt.


M.H.Meddens

 

Maar er is meer, zoals een aantal Nederlandstalige BIG BEN-nummers met in de colofon - let op - “Uitgegeven in Groot-Brittannië door His Majesty’s Stationery Office, 1945”.

En ook een paar nummers KIJK, het Heden in Woord en Beeld, een uitgave voor Nederland uitgegeven door den Amerikaanschen Voorlichtingsdienst. Deze uitgave is gereed gemaakt voor de bevolking der kortelings bevrijde gebieden, om haar op de hoogte te brengen van recente gebeurtenissen in den oorlog – en in de wereld.” Het zijn bladen vol strijd, veel wapens, veel uniformen, veel vreugde ook.


Uit: KIJK, het Heden in Woord en Beeld

En ook kranten, vooral heel dunne krantjes, aanvankelijk kleiner dan een A4-tje. De oudste dateren uit de laatste fase, waarin de Duitse bezetter de dienst uit maakte. Het dagblad „Het Volk" – nog geen ‘Het Vrije Volk' - meldt op 28 april 1945, dat Rijksmaarschalk Hermann Göring om acute gezondheidsredenen verzocht heeft om de leiding over de luchtmacht neer te mogen leggen. “De Führer heeft op deze wens gunstig beschikt.” De werkelijkheid is, dat Göring had voorgesteld om met de Geallieerden te gaan onderhandelen, waarop hij onmiddellijk uit al zijn functies werd gezet – hij was o.a. beoogd opvolger van Hitler ! – en als verrader gevangen genomen.

Het Volk drukt op 3 mei 1945 het bericht van het Rijkscommissariaat af, dat “onze Führer Adolf Hitler… tot de laatste ademtocht strijdend tegen het bolsjewisme, voor Duitsland gevallen is.” Wat de strijdlustige Adolf feitelijk deed, weten we inmiddels.
Kortom veel interessante berichten, zoals ook wat Het (nu) Vrije Volk van 13 september 1945 schrijft over de geldsanering door Minister Piet Lieftinck. Hoe het zat met het roemruchte „Tientje van Lieftinck", kun je hieronder lezen.

het ABC van het "NAZIREGIEM"
Ik wil u niet overvoeren met oude krantenberichten. Bovendien is er meer te genieten vanuit de oude doos, zoals simpele boekjes waarin aan de hand van pakkende tekeningen uit de doeken wordt gedaan wat men van de Duitsers, met name van het Nazi-dom vindt, zoals Het ABC van het “Naziregiem”, met op de kaft een tekening van Hitler, Göring en Goebbels met hun kop in schandblokken.


Het ABC van het “Naziregiem”


Het ABC van het “Naziregiem”
Wilt wat langer naar een afbeelding kijken, klik dan op de pauzeknop.

De Gil
Maar er is ook nog een strip, een schimpschrift geschreven door een dappere vaderlander, die zijn gal uitspuugt over de Duitsers, kortom iemand die een speldje verdient.
Aan het begin van deze herinneringen heeft u al twee verzen van hem gelezen als deel van een strip uit de oude doos. Wie de schrijver was en hoe een van zijn strips eruit zag, kunt u hier en nu ontdekken.
Al googelend vind ik in Wikipedia dat “ „De Gil", een periodiek orgaan voor nuchter Nederland” was, een satirisch blad, dat eruit moest zien als een verzetsblad, maar dat in het geheim geheel werd bekostigd door het Rijkscommissariaat. Het stond vol verstopte Duitse propaganda. Tegelijkertijd maakte het openlijk NSB-ers belachelijk, ook kende het een jazzrubriek, twee dingen die in 1944 absoluut ondenkbaar waren in de officiële pers. Het blad was populair, de oplage schommelde rond de 150.000 – wat aanzienlijk was aan het eind van de oorlog - en was in de regel binnen een paar uur uitverkocht.”
Wikipedia vervolgt:
“Enerzijds had „de Gil" als doel verwarring te zaaien, anderzijds was het een middel om de stemming ten aanzien van de Duitsers en de NSB in Nederland te peilen. Lezers konden reacties insturen naar een postbusnummer en deden dat met tientallen tegelijk. Zo bleven de Duitsers op de hoogte van wat er speelde, terwijl de meeste briefschrijvers niet doorhadden bij wie hun brieven terecht kwamen.” Over de schrijver meldt Wikipedia: “Willy van der Heide was een pseudoniem voor Willem van den Hout (1915-1985), die na de oorlog drie jaar gevangen heeft gezeten vanwege collaboratie met de Duitsers. Veroordeeld is hij nooit, maar zijn gedrag tijdens de oorlog werd wel „zeer laakbaar‟ geacht. De Raad voor de Perszuivering was expli-cieter en ontzegde hem voor 10 jaar het recht op journalistieke arbeid. Achteraf is dat een zegen voor de Bob Evers-fans, want zonder dat verbod had hij zich misschien nooit gestort op het schrijven van jongensboeken.”

Ineke Eijkman - Meddens - 6 maart 2010
jpaeijkman (ad) tele2.nl

omhoog

Terug naar de vorige pagina <<