Start wandeling in de
Rooseveltlaan Op zondag 23 november
2003, omstreeks 15:30 uur, startte de literaire wandeling met Paul Gellings in de
Rooseveltlaan. |
Vergroot |
Merwedeplein " Wie in de Rooseveltlaan uit de tram stapt en de Waalstraat
in loopt, voelt het meteen. Er hangt iets onbeschrijfelijks in de bomen, over het klimrek.
Het klit aan de struiken in de slagschaduw onder de Wolkenkrabber.
Op nummer 37 woonde de familie Frank. Handige jongens schijnen hier af en toe met
hele bussen Jappanners te komen . . . . . . ze mogen dan naar boven, het trapportaal en de
voordeur bekijken. "
" De Rivierenbuurt is de laatste tijd veel in het
nieuws geweest. Ter gelegenheid van de vijftigste meiherdenking werd overal ter wereld
voor het eerste een smalfilmfragment met Anne Frank erop vertoond. Zwartwit. Je ziet dat
het een zonnige morgen is, ergens in de jaren dertig. Een bruiloft. Op de achtergrond de
Wolkenkrabber. Voor een geopend raam een lachend meisjesgezicht, omlijst door donkere
krullen zachtjes wiegend op voorgoed verstomde bruilfotsmuziek. "
" Wie van hen heeft Anne Frank hier nog zien
spelen, met haar houten stepje? Zwarte krullen, witte sokjes. Of haar zuster Margot, op
rolschaatsen in de Waalstraat. Nee het is niet te bevatten hoe de buurt korte tijd later
ineens zo vogelvrij kon zijn. "
" Het is een schuldige buurt. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot
Vergroot
Vergroot
|
Roerstraat " Mijn oude lagere school staat in de Roerstraat. Een rode
bakstenen voorgevel, met ramen onderverdeeld in kleine ruitjes.
Rechts de Theodorusschool, waar Leonard en ik naartoe gingen. Links de Mariaschool,
voor meisjes. Van elkaar gescheiden door klapdeuren waartegen verduisteringspapier was
geplakt.
Meisjes zag je alleen in het speelkwartier, in de verte, ondersteboven in hun
petticoatjes aan het klimrek hangen. Of zingend touwtjespringen. Ze kregen les van nonnen,
die er stil en streng uitzagen en van wie werd gezegd dat ze kaal waren. "
" Mijn wandeling gisteren was begonnen in de
Rooseveltlaan. Daar ter hoogte van het poortje naar de Roerstraat, had ik een vreemde
mevrouw opgemerkt, voor wie ik als kind heel bang zou zijn geweest. Een bleek en
hoogbejaard dametje, met dichtgeplamuurd gezicht en een tulband om haar hoofd. Haar lippen
vermiljoenrood. Een mummie die naar de slager in de Maasstraat schuifelt en niemand hoort
of ziet. "
" De Roerstraat. Meer plein dan straat. Net als de
Jekerstraat en de IJsselstraat, en met vergelijkbare gevangenismuren. De aanblik van
onderwijsinstellingen in Zuid. "
" In het speelkwartier spuugden Leonard en ik tegen
de ramen en deuren in het smalle gedeelte van de Roerstraat, richting Merwedeplein. We
gooiden zand en bladeren door een brievenbus. Broeder Hubertus blies op een sigaarvormig
fluitje en wenkte ons verdrietig naar binnen. "
" De ramen van het klaslokaal zijn omhooggeschoven.
In de tuinen tussen de Roerstraat en de Roosveltlaan hangt het gesnerp van vogels. In de
verte de tram en een enkele brommer of auto. Af en toe een zuchtje wind. Ik ruik benzine
en de bloeiende kastanje op de binnenplaats. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot
Vergroot
Vergroot
Vergroot
Vergroot |
Rooseveltlaan De Rooseveltlaan is een van de redenen waarom Amsterdam kan
wedijveren met Parijs of Wenen. Een grote boulevard waarover de tramrails langs een
liniaal getrokken lijken. Statige woonblokken aan weerszijden. Rijen populieren tussen de
Maasstraat en de Waalstraat. Het is een van de mooiste locaties in Zuid. Het Minervaplein
heeft een enkele keer hetzelfde effect op mij, maar de Stadionweg is nauwelijks een
boulevard, zodat de Rooseveltlaan het altijd weer wint.
Er zit een mooi ritme in de Rooseveltlaan , een golf die
van het Victorieplein naar de RAI trekt en terug. Dat komt door de boogvormige opstapjes
voor de trapportalen aan de zuidkant, die je ook ziet op het Merwedeplein.
" Gelukkig brak de hemel op de Rooseveltlaan. Een
laatste siddering ging door de populieren die zich schrap leken te zetten. "
" Syl moest zich van mij verdekt opstellen in een
portiek in de Maasstraat of in het poortje tussen de Roerstraat en de Rooseveltlaan, want
ik wilde niet dat de andere jongens haar zagen. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot
Vergroot
Vergroot
|
Maasstraat Van de vier brede straten die de Rivierenbuurt doorsnijden en de grote
boulevards kruisen is de Maasstraat de meest provinciaalse. Met haar levensmiddelen- en
andere winkels heeft zij wel wat van een hoofdstraat in een middelgrote stad.
Overdag heb je wat levendigheid rondom vis- en bloemenkramen, 's avonds is het er
uitgestorven. Dan kun je er in een Chinees restaurant wegmijmeren en van de rust van Zuid
genieten.
" Tussen de Rooseveltlaan en de Rivierenlaan krijgt
de Maasstraat de vorm van een elleboog. Een bocht in een rivier van kinderhoofdjes. In die
bocht, ter hoogte van kapsalon Keizer, verschijnen Duitse uniformen. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot
Vergroot
Vergroot
|
President Kennedylaan /
Rivierenlaan De grintstenen enclave
achter de flats op de Kennedylaan (vroeger Rivierenlaan) is eigenlijk atypisch voor
Plan-Zuid. Het echte Zuid bestaat uit de Rivierenbuurt, de Apollobuurt en de Stadionbuurt.
Op de hoek van de Maasstraat en de Rivierenlaan begint mijn
herinnering. Ik weet nog hoe intens ik in gesprek kon gaan met de drie stenen poppen boven
mij. Toen praatten ze terug. Nu niet meer -al heb ik nog altijd het gevoel dat ze mij
herkennen.
" Ik voelde mij niet op mijn gemak. De buurt wilde
mij niet meer kennen. De buurt was boos. Omdat ik was weggegaan. Omdat ik gemeen was
geweest. Madelon uit de Kennedylaan die ik keer op keer van haar step trok en achtervolgde
tot ze gaten in haar maillot viel of in het nauw gedreven, volkomen van streek, bijna
geluidloos begon te huilen. Hoe lief ik haar ook vond - ik kon het niet laten. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot
Vergroot
Vergroot
|
Stichtstraat Op een naambordje schuin tegenover mijn geboortehuis lees ik
Stichtstraat, Rivierenbuurt. Onzin: de Rivierenbuurt heeft de oorlog meegemaakt, dit deel
alleen de wederopbouw, is de wederopbouw.
Sfeervol was het buurtje rondom de Stichtstraat wel, bij
het dorpse af, met winkeltjes en al, langs de Baroniestraat: de Zuivelhof,
groentehandel Been, een garen- en bandwinkeltje. Die winkelpanden veranderen nu regelmatig
van bestemming. Of ze staan een jaar of langer leeg.
" Ons achteruitzicht. Een vermolmd hek. Plassen en
sloten met kikkers. En de oever van de Boerenwetering waar, gek van angst, mijn moeder mij
een keer vandaag moest sleuren. Ik was twee of drie, en plotseling verdwenen. "
" Mijn vriendin vroeg of er wat was. 'Nee,
niks', zei ik en we liepen hand in hand verder. Ik wilde haar nog het licht grijze
legostadje laten zien, waar mijn geboortehuis stond.
De Stichtstraat trilde in de hete lucht. Een buurvrouw hing op haar balkon achterover in
het licht. Met zonnebril en al gemummificeerd op een cruiseschip. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot
Vergroot
Vergroot
|
Zuidelijke Wandelweg /
Boerenwetering Landelijk was de
Stichtstraat ook destijds, je zat er aan de rand van de stad. Tussen de Betuwestraat en de
Boerenwetering strekten zich weilanden uit, met koeien en kikkers die je op zomeravonden
uit je slaap hielden.
Op dit water heb ik leren schaatsen, ik ben er een keer
door het ijs gezakt en hetzelfde ijs heeft me een keer na een valpartij met botte ijzers
een gat in mijn kop bezorgd.
Altijd al had dit water iets duisters en geheimzinnigs.
Tegenwoordig weet ik ook waarom. Het is de Styx van Zuid, aan de andere kant ligt half
verscholen achter hoge populieren de Tartarus van Amsterdam: Zorgvlied.
" Als ik maar lang genoeg kijk, vervaagt de RAI en
verschijnen er koeien, een sneeuwwitte zandvlakte, vlieren en populieren langs de
Zuidelijke Wandelweg. Een circustent met woonwagens op een lap braakland. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot
Vergroot
Vergroot
|
Baroniepad
Menig bosje in de stad bezocht, meer
dan goed voor iemand is.
Maar dit hier smeekt telkens weer
om bedevaart. Rafelig
als het woord herfst zelf
met tegelijk vandaag de tint van
schroot en dovend ijzer.
Jungletje bij oud, vermoeid
gebouw voor nood. Voos
hoekje aarde waar
het wortelt - hoe kapot toch
oogst de tijd! Lampenkappen,
jurken, veel te elegant
om niet te worden gezien. |
Uit: Antiek Fluweel |
|
Vergroot |
Waalstraat De Waalstraat heeft iets in zichzelf beslotens en iets 'achterafs', - al
doorsnijdt zij net als de Maasstraat het hart van de Rivierenbuurt, en kun je er een paar
aardige cafés bezoeken.
Toch is ook de Waalstraat met haar duistere trapportalen een
mooie, geheimzinnige plek, waar de tijd is blijven stilstaan en waar ik even graag flaneer
als elders in Nieuw-Zuid.
" Warme schaduw, de Waalstraat stil als een verlaten
bergdorp. Aan het eind ervan het Mirandabad. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot
Vergroot |
Uiterwaardenstraat " Terug naar Amsterdam. Een L-vormig pleintje tussen Kennedylaan
en Uiterwaardenstraat. Tot aan mijn knieën zak ik weg in een lichtgevende berg
herfstblad. Ik begin erdoorheen te waden. Ik wil naar de Volkerakstraat. Maar na een paar
meter merk ik al dat ik de Roerstraat niet eens haal. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg |
Vergroot |
Tot slot Na de wandeling werd nog even nagepraat onder het genot van een
wijntje en een hapje. |
Vergroot |
Terug naar de vorige pagina << |
|