Tijdens het schrijven van het verhaal over de Dintelstraat in de oorlog hoorde ik voor het eerst van een familie bij ons uit de straat die in de loop van de oorlog verdwenen was. Het betrof de familie De Solla, Dintelstraat 55 hs. De redactie van Geheugen van Plan Zuid plaatste zeer terecht een digitale gedenksteen voor deze vader, moeder en zoon in mijn verhaal en zo kwam ik in aanraking met het Joods Monument. Vanaf dat moment werd het me duidelijk hoeveel mensen er uit de Dintelstraat gedeporteerd zijn tijdens de oorlog. En langzamerhand begon ik het als een opdracht te zien om een verslag te maken van mijn bevindingen.

 
Ik heb gekozen voor ‘mijn’ stukje van de Dintelstraat, tussen de Geleenstraat en de Niersstraat. Aan de oneven kant loopt de nummering van 29 tot en met 61, aan de even kant van 74 tot en met 106. Ergo 17 nummer s oneven en 17 nummers even. Er zijn 104 woningen in mijn stukje. Bij alle woningen is het mogelijk dat de zolderverdieping onderverhuurd is. Dat zou verklaren waarom er op sommige nummers veel bewoners zijn op 1 februari 1941. Er woonden op die datum 135 joden in 41 woningen. 20 mensen hebben de oorlog overleefd, de overige 115 zijn omgekomen. Van hen waren er 75 geboren in Amsterdam, 10 in Berlijn, 11 uit andere Nederlandse gemeentes, 1 uit Londen, 1 uit New York, de overige 17 uit Duitsland of nog verder naar het oosten.

55 mensen zijn vermoord in Auschwitz, 48 in Sobibor, 4 in Nederland, 1 in Neuengamme, 1 in Mauthausen, 1 in Buchenwald. Van de overigen is niet duidelijk waar ze omgebracht zijn.

Het jongste slachtoffer was Frederika Madeleine van Coevorden, geboren op 10 november 1941 en vermoord op 26 juli 1942 in Auschwitz. De oudste was Alida van Praag-Blitz, geboren 10 november 1852 te Amsterdam en vermoord op 9 april 1943 in Sobibor.

Het eerste slachtoffer viel op 15 oktober 1941, Edgar Marcus, geboren in Berlijn en 18 jaar oud gedood in Mauthausen. Op 16 maart 1945 viel het laatste slachtoffer. Juda Arnold Toff, geboren in Amsterdam, overleden in Extern kommando Ebensee, 30 jaar oud.

Tot zo ver de kale feiten. De meeste mensen zullen opgepakt zijn bij de grote razzia’s in 1942 en 1943. De hartverscheurende taferelen die zich ongetwijfeld afgespeeld zullen hebben, de onzekerheid op de verzamelplaats, het Daniel Willinkplein, de ontberingen tijdens het transport en ten slotte het afschuwelijke einde, dat alles zal zich ook voor deze groep voltrokken hebben.

Het voor mij persoonlijk meest frappante vind ik dat ik nooit iets gehoord heb van mijn ouders over wat zich in de straat heeft afgespeeld in die jaren. 135 mensen weggevoerd, bijna 40% van de huizen leeg, dat moet toch diepe indruk gemaakt hebben. Maar er werd niet over gesproken, ik heb dat verteld in mijn stukje over de Dintelstraat in de oorlog. Ja, er waren joden weggevoerd en ja, er waren wel eens huiszoekingen gedaan, maar over de deportaties uit ons stukje straat wist ik niets. Ook mijn oudere broer en zus wisten niets. Er werd niet over gesproken.

Met dit verslagje wil ik een eresaluut brengen aan mijn weggevoerde straatgenoten en ik wil met nadruk hun namen nog een keer noemen.    
 
   

Max Booleman Joel Nathan van Coevorden Jutta Rebekka Elfride van Coevorden-Wahlburg Frederika Madeleine van Coevorden Martin Jungermann Eva Jungermann-Komkommer Henriette Rebecca Metz Jacques Hans Jungermann Ernst Egon Aronstein Mozes van Praag Roza van Praag-Davidson Selma van Praag Maurits de Jongh Rachel de Jongh-Polak Salomon Polak Jacob de Lange Judith de Lange-Roos Abraham de Lange Marcus Spijer Elsje Spijer-Roselaar Willem Spijer Herman Spijer Meijer Cohen Grietje Cohen-van Frank Joseph Smit Rebecca Smit-van Praag Herman Smit Isidore Smit Alida van Praag-Blitz Jacob Rabbie Marianne Rabbie-Polak Samuel Rabbie Jeane Haagens Benedictus Zurel Hartog Pimontel Mietje Pimontel-Heimans Judith de Jong-Pimontel Max Pimontel Abraham Hilsum Philip de Solla Anna de Solla-Blaaser René de Solla Jacob Reens Maurice Cane Elisabeth Cane-Wesse Cato Mock Wilhelmina Mock Martin Bornstein Dina Kwetsie Sophia Bonn-Hartog Frieda Bonn Esther Marianne Polak  Sofie Mia van Bueren  Soesman Polak Marianne Polak Susanna Bing Henriëtte Pool Meyer de Lange  Suzanna de Lange-Roos Maurits Jacob Cohen Branca Cohen-van Amerongen Aline Marian Cohen Lea van Amerongen Rachel Sophia Wolf-Zeckendorf Alida Swaab Levie Metz Klaartje Metz-Bobbe Ribca Metz Simon Metz Max Manfred Grünfeld Hermine Gertrud Grünfeld-Oppenheim Rolf Wolfgang Grünfeld Peter Grünfeld Lina Bachrach-Schwarzenberger Rodi Wall Moritz Flesch Paula Flesch-Hofbauer Hermine Pagener-Meyer Bernhard Pagener Gretel Pagener Kurt Sinasohn Alice Sinasohn-Wolff Joseph de la Bella Hendrika de la Bella-Fredrikstadt Daniel de la Bella Jesaia Bosboom Leah Bosboom-Spijer Mathilda Bosboom Siegmund Epstein Siegfried Lay Henriette Lay-Bloch Margot Ellen Lay Juda Arnold Toff Cato Toff-Neeter Jacob Wessel Grietje Wessel-Trompetter Richard Marcus Klara Marcus-Bernstein Edgar Marcus Ralph Marcus Adolf Mielzynski Henriette Mielzynski-Cohn Hermanus Kijzer Hedwig Margarete Kijzer-Manasse Rolf David Kijzer Victor van Amerongen Marianne van Amerongen-Stork Juda J. van Amerongen Esther Benninga Sjloema Meier Sjer Sofia Sjer Jenny Sjer Rosa Johanna Becher-Oppenheimer Rosa Abrahamson-Löwenbach Olga Lef-Grünstein

Arend Meijer, 16 april 2013


Bron gegevens digitale gedenksteen: www.joodsmonument.nl    

• < Vorige
• Volgende >