"Sjabbos" documentaire 1932

Sjabbos is een documentaire die G.J. Teunissen en Jo Spier in 1932 maakten over de vooroorlogse Amsterdamse Jodenbuurt bij het ingaan van de sjabbat: de winkels sluiten, bedrijven worden stilgelegd, werknemers spoeden zich naar huis.

Terwijl de vrouwen thuis de laatste hand leggen aan de maaltijd, met zorg de tafel dekken en de kaarsen aansteken, spoeden de mannen zich naar de synagoge. Chazan Blanes betreedt via het zijpoortje de Snoge, oppervoorzanger Maroko begroet de sjabbat in de Grote Synagoge.

Het zwart-wit beeld en geluid van Sjabbos ademen een nostalgische sfeer, die ook in 1932 al slechts door enscenering te realiseren was. De makers van de film hebben het onderscheid tussen de bedrijvigheid op de doordeweekse dagen en de rust die valt met het ingaan van de heilige sjabbat in beeld willen brengen. Daarvoor stemden zij het beeldmateriaal af op het ritme van geluiden en muziek: de bedrijven sluiten met het slaan van de klok, de beelden in de synagoge illustreren de Hebreeuwse gebeden en gezangen. De impressies hebben ook een duidelijke sociale component en benadrukken het verschil tussen arm en rijk en tussen de vertegenwoordigers van de Hoogduitse en de Portugese gemeenten. De film eindigt zoals hij begint, met een panoramisch overzicht van het joodse hart van Amsterdam.

Tekstbron: JHM