Winkelstand Rijnstraat nummers 2 t/ 30 tot 1972
Het staat er wat makkelijk, maar met “winkelstand” en Rijnstraat wordt hier allereerst bedoeld het deel tussen de Amstelkade tot net over de kruising met de Vrijheidslaan, grofweg de nummers 1 tot en met 60. De beschrijvingen daarvan worden in viertal artikelen weergegeven. Hier gaat het, inclusief de verantwoording, over de nummers 2 tot en met 30 in de Rijnstraat.
Deel 4A dus.
Niets is zo makkelijk als het oplepelen van het één en ander aan de hand van een tabelletje en eigenlijk doe ik dat ook. Maar een toelichting is vanzelfsprekend veel belangrijker net als het verluchtigen van de tekst met prachtige foto’s van vóór 1972 over dat deel van de Rijnstraat tussen de Amstelkade en de Vrijheidslaan. Helaas, helaas. Het fotomateriaal is zeer beperkt. Zelf beschik ik niet over plaatjes uit die tijd en de Amsterdamse beeldbank van het stadsarchief heeft ook nauwelijks materiaal om de beschrijving adequaat te illustreren. Het beeldmateriaal waar ik zelf over beschik vanaf pakweg 1998 is niet bruikbaar omdat er zo geen zichtbare relatie gelegd kan worden met de periode van voor 1972. Er is namelijk heel veel veranderd. Wat nu? Mijn beschrijvingen gaan hier over de verschillen in mijn waarneming toen, de herinnering daaraan nu en de feitelijke vastlegging bij de gemeente Amsterdam. Tja, maar zelfs dat heb ik grotendeels losgelaten. Resteert er nu een saai stukje? Het is maar hoe je het bekijkt ….!
Rijnstraat 20 ligt tussen de IJselstraat, hoek Rijnstraat 30 en de Amstelkade, hoek Rijnstraat 2.
- Op Rijnstraat 2 met een hoekingang was een bakkerij gevestigd die bekend stond onder de naam “Schutte”. Dat was slechts waar tot 1950, want daarna kwam er een andere bakker in die Van Beek heette. “Schutte” bleef evenwel op de etalageruit staan. In november 1959 veranderde de bakkerij weer van eigenaar. Ditmaal werd de zaak voortgezet door Van Lienen tot 1972.
- Rijnstraat 4 was tot 1953 een sigarenwinkel . Vanaf dat tijdstip een Staatloterij agent met neven activiteiten die van de Amstelkade afkwam.
- Rijnstraat 6 was de bekende textielhandel van Netrico die in maart 1959 de failliete stomerij Van Dam op Rijnstraat 8 overnam en zo de activiteiten in m2 vergrootte.
- Rijnstraat 10 was het verhuisbedrijf Kreuger dat successievelijk de activiteiten uitbreidde door er ook veilingen te houden. De veilingactiviteiten werden overgenomen door Van Amerongen. Rond 1967 ontstond daar een meubelmagazijn Waterman.
- Rijnstraat 12 was tot 1942 een boekhandel. Daarna een winkel in fournituren en breiartikelen en vanaf de jaren ’60 een winkel in baby artikelen.
- Rijnstraat 14! Heel interessant, want daar was ijssalon Italia gevestigd. Nog interessanter is het dat dit pand ook in de oorlogstijd, vanaf juni 1944 door Italianen werd bewoond, Cornelio de Sacco, ook wel als da Sacco geduid die al langer in Amsterdam verbleef. Hij vertrekt begin augustus 1948 naar Scheldestraat 68, ja, ijssalon Venetie. De achterblijver, d’Agnolo drijft inmiddels ijssalon Italia, maar overlijdt begin maart 1955 aan pleuritis. Zijn vrouw zet de zaak voort en huwt de heer Tiziano Vecellio. De zaak wordt in ieder geval tot oktober 1976 gedreven.
- Rijnstraat 16 is melkinrichting Van Beem tot eind 1976. Een typische buurtwinkel waar tijd voor de klant bestond uit het overhevelen van schier eindeloze buurtroddels. Daar werd ook heel veel tijd aan besteed. Een fles melk of een ons kaas kostte doorgaans ministens 20 minuten ….. Tja en daar stond ik dan als jongetje tussen. Er was geen doorkomen aan. Dan de drie nummers 18, 20 en 22. Tot 1956 of 1957 was de nummering in het rood (uniek!) aangebracht op de specifieke donkere ondergrond van de gevelomlijsting van deze panden.
- Rijnstraat 18, schoenenmagazijn Van Rooij. De eigenaar was altijd op jacht en de zoon(s) deden de winkel. In de jaren ’50 stond daar een röntgenapparaat direct achter de etalageruimte. Daarop kon je zien of de schoenen pasten, of bijvoorbeeld de tenen niet klem zaten op of in de neus van de schoen. Naar later bleek was het een heel gevaarlijk radioactief apparaat dat na ongeveer een jaar werd verwijderd.
- Rijnstraat 20 was al in de oorlogstijd een kruidenierswinkel en bleef dat, zij het met verschillende eigenaren, tot 1952. Daarna was er gedurende 9 maanden een bakkerij (Tarvo moutbrood) in gevestigd waarna er vanaf oktober 1952 een rijwielhandel in actief werd tot januari 1971. Aansluitend werd daar de groeiende en optimistische “Doe het zelf” activiteit zichtbaar door een vestiging van HUBO.
- Rijnstraat 22 was en is een bloemenwinkel gebleven tot ver na 1972. Eerst in eigendom van Zurel, al dan niet in franchise en later, vanaf januari 1970, door bloemsierkunst Chris & Ruud.
- Rijnstraat 24 was tot april 1949 groente handel Looijen; aansluitend groente handel annex supermarkt Peper.
- Rijnstraat 26 was tot het begin van de oorlog de kapperszaak Blits; vanaf 1942 een elektrotechnisch bureau, dat later uitgebreid werd naar actieve verkoop van radiotoestellen, grammofoonplaatspelers en later nagenoeg alleen nog grammofoonplaten: Radio Baas tot 1966. Daarna kwam er een behang en verfspecialist in: Van der Ende.
- Rijnstraat 28: schoenenmagazijn Matto.
- Dan Rijnstraat 30. Tot 1955 zat daar wat verscholen bij de ingang van de IJselstraat een winkeltje uit de VANA-reeks. Daarna, tot 1974, een bankfiliaal van de Rotterdamsche Bank, dat door een aantal fusies steeds van naam veranderde. Om nu met de beschrijving verder te gaan moet eerst de IJselstraat worden overgestoken.
- Rijnstraat 32 is dan zichtbaar, maar daarover in een vervolgartikel meer. Datzelfde geldt voor de beschrijving van de oneven nummers in de straat: later meer! Bij het raadplegen van bronnen in het stadsarchief van Amsterdam blijkt een deel van de gegevens verloren te zijn gegaan dan wel onvolledig te zijn overgebracht. Hoewel? Soms komt er bij doorvragen toch weer iets tevoorschijn. Bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken blijkt het zelfs onmogelijk te zijn om bronnen van voor 1990 te raadplegen. Wat er is, is thans vastgelegd, echter niet met de pretentie van “volledigheid”, want dat is helaas onmogelijk.
Ermelo, 6 februari 2012, Olaf Swaneveld
|